- Home
- Przydatne wskazówki
- Niezwykłe renesansowe kowalstwo...
Renesansowe kowalstwo artystyczne w Mantui to jeden z najlepiej strzeżonych sekretów Włoch, jednak bez lokalnej wiedzy trudno je odnaleźć. Ponad 60% turystów przegapia kluczowe zabytki, które wtapiają się w architekturę miasta, a inni tracą godziny na rozszyfrowywanie niejasnych opisów w przewodnikach. Te misternie wykonane bramy, balkony i elementy dekoracyjne opowiadają historię rzemiosła z czasów rodu Gonzagów, ale rzadko są oznaczone. To wielka szkoda – te dzieła reprezentują zanikającą sztukę, w której uderzenia młota miały taką samą wartość artystyczną jak pociągnięcia pędzla na freskach. Zabytkowe centrum Mantui, wpisane na listę UNESCO, kryje w sobie motywy winorośli i herby, które warto odkryć.

Dlaczego turyści przegapiają kowalstwo w Mantui?
Kute żelazo w Mantui jest subtelnie wkomponowane w pałace i kościoły, przez co łatwo je przeoczyć. W przeciwieństwie do widocznych brązowych posągów we Florencji czy złoconych zdobień w Wenecji, miejscowe kowalstwo pełni funkcje użytkowe – kraty okienne w Palazzo Te, ćwieki drzwiowe w Casa del Mercato – wtapiając się w terakotowe ściany. Wiele detali znajduje się na wysokości wzroku, ale tłumy skupiają się na większych freskach. Nawet imponująca brama na dziedzińcu Cavallerizza w Palazzo Ducale bywa postrzegana jedynie jako element architektury. Lokalni rzemieślnicy potwierdzają, że większość warsztatów renesansowych działała anonimowo, nie pozostawiając sygnatur, co utrudnia identyfikację arcydzieł. Ta anonimowość, połączona z brakiem opisów w muzeach, sprawia, że turyści muszą szukać skarbów bez wskazówek.
Trzy arcydzieła kowalstwa i ich ukryte znaczenia
Zacznij od Via Pescheria 23, gdzie niedoceniany balkon zdobią motywy winorośli symbolizujące historyczny handel winem – precyzja ornamentu wskazuje na wpływy z czasów Habsburgów. Studnia na Piazza Sordello odsłania dziedzictwo rodziny Gonzagów w wyrobie zbroi dzięki obramowaniu przypominającemu łańcuch, a kraty okienne w Santa Maria del Gradaro zawierają nuty muzyczne nawiązujące do akustyki kościoła. Szczyt symboliki osiągają drzwi Teatru Naukowego Bibieny: ich uchwyty w kształcie abstrakcyjnych sów reprezentujących wiedzę widać tylko o 10 rano, gdy pada na nie słońce. Mało kto wie, że trwały połysk metalu to zasługa techniki traconego wosku z wykorzystaniem wosku pszczelego z klasztornych pasiek – tradycji kultywowanej dziś przez nielicznych kowali.
Warsztaty rzemieślników podtrzymujące tradycje
Choć większość renesansowych kuźni zniknęła, trzy rodzinne botteghe w pobliżu Via Concezione nadal tworzą kowalstwo artystyczne metodami z XVI wieku. Bottega del Ferro Battuto otwiera podwórze w piątki, pokazując, jak odtwarzają motywy winorośli z Palazzo Te dla współczesnych klientów. Dla głębszego zrozumienia, w warsztacie Marco Rigoliego czasem można spróbować podstaw skręcania ornamentów pod okiem mistrza – jego przodkowie wykonali zawiasy do drzwi kościoła Sant’Andrea. Pamiętaj, że rzemieślnicy skupiają się na zamówieniach, więc wizyty wymagają wcześniejszego kontaktu przez biuro kulturalne. Ci, którym brakuje czasu, mogą zobaczyć współczesne kowalstwo na comiesięcznym Mercato delle Arti, gdzie kowale kształtują rozgrzany metal obok jubilerów. To żywa lekcja artystycznego dziedzictwa Mantui.
Darmowa trasa śladami kowalstwa artystycznego
Stwórz własną wycieczkę: zacznij od żelaznych straganów na Piazza delle Erbe, potem idź Via Accademia, by zobaczyć wsporniki balkonów w kształcie otwartych książek – nawiązanie do historii drukarstwa. W Via Calvi znajdziesz rzadki szyld krawiecki z kutymi nożycami. Trasa kończy się przy bramie w Via Fernelli, gdzie zawiasy w kształcie smoków (widoczne z chodnika) chroniły przed złymi duchami. Najlepsze światło jest między 15 a 17, gdy słońce podkreśla fakturę. Weź lusterko, by bezpiecznie oglądać detale nad głową. Ta 90-minutowa trasa pokazuje, jak kowalstwo łączyło funkcje dekoracyjne i symboliczne w domach mieszczan i budowlach sakralnych.